Nafile oruç, farz ve vacip oruçlar haricinde tutulan oruçların hepsine verilen isimdir. Nafile orucunun sünnet oruç, müstehap oruç, mendup oruç, tatavvu oruç olarak da adlandırılır. Nafile oruç mübah olan her gün tutulmaktadır. Nafile oruçkasten bazen kişinin yerine gününe gün olarak vacip orucu tutması gerekir. Nafile orucunun zorunlu olarak tutulmasını gerektirecek olan dinde bir neden yoktur. İsteyen daha fazla sevap kazanmak amacıyla kendi isteğiyle nafile oruç tutar. İsteğe bağlı olarak başlanmasına rağmen bir müddet sonra bozulacak olursa eğer yerine vacip olan kaza orucu tutmak gerekmektedir. Bunun nedeni de oruca Allah rızasıyla başlanmış olunmasıdır. Bozulduğu vakit Allah rızasını terk etmiş olacaksınız. Şafi ve Hanbeli mezhebine göre nafile orucu bozmak kazayı gerektirecek bir durumu olmamaktadır.
Nafile Oruç Tutmanın Sevap Olduğu Günler
Şevval Orucu: Ay takviminde Ramazan ayından sonraki ay Şevval ayıdır. Şevval ayında 6 gün oruç tutmak sevaptır. Bu nafile orucun art arda tutulma zorunluluğu olmamaktadır. Fakat bayramın hemen sonrasına art arda tutulmasının fazileti daha fazladır. Kaza ve adak orucunun bu günlerde tutulmasının sevabı aynıdır. Peygamber efendimiz s. A. S Ramazan ayından sonra Şevval ayı içerisinde 6 gün oruç tutan biri anasından doğduğu gibi günahsız olur buyurmuştur. Bu hadiste Şevval ayında tutulacak olan nafile oruç tutmanın ehemmiyeti anlatılır.
Aşure Orucu: Muharrem ayında onuncu güne aşure günü denilmektedir. Peygamber efendimiz her sene aşure gününü oruçlu geçirmiştir. İslamiyete göre Ramazan orucun farz kılınmasından önce Peygamber efendimiz aşure orucunu emir etmetedir. Sadece Aşure günü oruç tutmayı doğru olarak görmemiş bir önceki gün ya da bir sonraki günle birleştirerek iki gün nafile oruç tutmayı tavsiye eder.
Her Ay Üç Gün Orucu: Her ay üç gün orucu tutmak sevaptır. Müstehap kelimesi; sevilen anlamında, beğenilen anlamında kullanılmaktadır. Peygamber efendimiz her ayın 13,14 ve 15. Gününü nafile oruç ile geçirmeyi tavsiye eder.
Pazartesi ve Perşembe Orucu: Her pazartesi günü ve her perşembe günü oruç tutmak tavsiye edilen bir nafile ibadeti olmaktadır. Bu oruçla ilgili olarak Peygamber Efendimiz s. A. S buyuruyorlar ki: \"Kişilerin amelleri Allah-u Teâlâ'ya Pazartesi ve Perşembe günleri arz olunmaktadır. Ben amellerimin arzı esnasında oruçlu olmayı tercih ederim. \"
Zilhicce Orucu: Zilhicce ayının 10. Günü kurban bayramının ilk günü olmaktadır. Peygamber Efendimiz, Zilhicce ayının ilk dokuz gününü oruçlu geçirmeyi tavsiye eder. Bu 9 gün içerisinde Arefe günü bulunmaz.
Şaban Orucu: Şaban ayı içerisinde oruç tutmak müstehap sayılır. Aişe validemizin söylediğine göre Peygamber Efendimiz s. A. S en fazla Şaban ayında oruç tutmaktadır. Hatta Şaban ayının hepsinin oruçlu geçirdiği zamanlar da olmaktadır.
Davud Orucu: bu oruç gün aşırı oruç tutmak anlamındadır. Peygamber Efendimiz tarafından oldukça faziletli bir oruç olarak belirtilmektedir.
Nafile oruç olarak yukarıda belirtilen günlerde oruç tutmanın faziletleri hakkında ve kişiye bu orucun kazandırdıkları hakkında pek çok hadis-i şerif bulunur. Bu günlerin belirlenmesinde, günlerin periyodik sıralaması incelendiği zaman rastgele seçilmiş günler olmadığı görülmektedir. Bundan dolayı oruç tutmanın bedenen ve ruhen faydası düşünüldüğü zaman yılın bazı günlerinin oruçlu olunmasında ve bazı günlerinin de yiyip içmek serbest bırakılmasının sağlık açısından faydası olacaktır. Bu oruçları bizzat Peygamber Efendimizin kendi de tuttuğu ve önerdiği için bu günlerde tutulan nafile orucunun ayrıca bir sünnet sevabı olur. Bunun yanı sıra haram ve mekruh olmayan günlerde kişiler istediği zaman nafile oruç tutarak sevabını alır.