Oruç, Müslüman olmanın beş şartından biridir. Gün ağarmaya başladığı zamandan akşam ezanının okunduğu güneş batımına kadar hiçbir şey yiyip içmemek, İslam dininin buyurduğu üzere her türlü kötülükten sakınmak demektir. Ramazan ayında tutulur. Kur'an'da oruç hakkındaki ayetler, Bakara Suresinde toplanmıştır. Oruç tutan kişilerin imsak vaktinden önce, sabaha karşı yedikleri yemeğe "sahur" yemeği denir. Sahurdan sonra oruca başlama zamanı ise "imsak" olarak adlandırılır. Sahur yemeğinin, imsaktan önce bitirilmesi gerekir. Oruç bozma için yenilen yemek ise "iftar" yemeğidir.

Hıristiyanlık dininde ise iki çeşit oruç vardır. Şükran orucu, kilisede şaraba batırılmış olan kutsal ekmeği yeme töreninden üç saat önce hiçbir şey yememektir. Kiliseye mensup olan kişilerin orucunda da günde sadece bir öğün yemek yenir. Akşam yalnız kahvaltı yapılır. Bu oruç yılda dört gün tutulur. Bu oruçları Katolikler tutar. Museviler de yılda bir kez kefaret gününde ve tarihlerinin bazı önemli günlerinde oruç tutarlar. Orucu eski çağlarda da bazı kavimler tutardı. Ünlü bilim adamı Dr. Alexis Carrel gibi birçok tıpta Uzman isimler, orucun sağlık açısından çok faydalı olduğunu ileri sürerler. Oruç, güneşin doğuşundan güneşin batışına kadar yemek ve içmekten uzak durmak demektir. Bunun anlamı, insanlara açlığın ve susuzluğun ne demek olduğunu öğretmek, aç ve susuz olan insanların vaziyetinden anlamalarını sağlamaktır. Tok bir kişi, hiçbir vakit aç olan birinin halini bilmez ve ona merhamet etmez. Oruç, tok olanlara aç insanların neler çektiğini öğretir. Aynı zamanda nefse hakimiyeti dener.

Farz orucu tutma zamanı arabi aylara göre tayin edildiğinden, her sene bir önceki seneye göre on gün önce gelir. Bu sebepten dolayı bazen yaz mevsimine, bazen ise kış mevsimine denk gelir. Yaz orucuna dayanamayan hasta insanlar bu orucu daha sonra kaza olarak tutabilirler. Tamamen oruç tutamayacak olan çok ihtiyar kimseler oruç yerine geçecek fidye, yani sadaka vererek bu borçlarını telafi ederler. İslam dininde zorlama, işkence yoktur. Sıhhatinden ödün vererek, hastalanarak, ibadet etmeyi Allah'ü Teâlâ hiçbir zaman istememiştir. Allah tövbe edenleri affedici ve merhametlidir. Oruç tutmak, Müslümanlar için bir görev olduğu gibi diğer ilahi dinlerde de emredilmiştir. Ramazan ayında yapılan, zikir, nafile namaz, verilen sadaka ve bütün nafile ibadetlere verilen sevap, başka aylarda yapılan farzlar gibidir. Bu ayda yapılan bir farz, diğer aylarda yapılan yetmiş farz gibidir. Bu ayda oruç tutan birilerine iftar verenin günahları bağışlanır. Cehennemden azat edilir. O yemek verilen oruçlunun sevabı kadar, ayrıca yedirene de sevap verilir. O oruçlunun sevabı hiç azalmaz.

Ramazan ayında, Resulallah, esirleri azat eder, her istenilen şeyi verir. Bu ayda ibadet ve iyi iş yapabilenlere, bütün sene bu iyi işleri yapmak nasip olur. Bu aya saygısızlık eden kişinin, günah işleyenin bütün senesi, günah işlemekle geçer. Karaciğer, oruçlu iken, üç ve beş saat istirahat eder, gıda depolamaya bir müddet ara vermiş olur ve korunma sistemini güçlendirecek globülinler hazırlar. Midedeki kaslar ve hücreler, oruçlu olduğumuz zaman birkaç saat dinlenir. Bu durumda tansiyon düşer ve kalp rahatlar. Gıda artıkları iyi yakılamayınca, bu durum damarları yıpratır. Yakılmayan yağlar, damarları daraltır ve damar sertliği denilen rahatsızlığa neden olur. Gün bitimine doğru vücutta gıda hemen hiç kalmaz. Yani bütün gıdalar vücutta yakılmış olur. Bu bakımdan bazı hastalığı olanlara, özellikle damar sertliği yaşayan hastalara oruç tutmak iyi gelmektedir. Oruçlu iken vücudun diğer organları da dinlenir. Az yemek ve oruç tutmak sağlık için önemlidir. Oruç tutmayan bir kişinin zekât vermesi, malını kirden koruduğu gibi, oruç tutan, vücudunun zekâtını da ödemiş, onu hastalıklardan korumuş olur.