Bilerek Oruç Bozmanın Cezası

Oruç, dinimizce sağlıklı olan herkesin yerine getirmesi gereken önemli ibadetlerden biridir. İslam'ın beş şartından biri olan oruç, sadece aç kalmak veya zayıflamak amacıyla değil, nefsi terbiye etmek ve Allah'a yakınlaşmak için tutulur. Oruç, Peygamber Efendimiz tarafından da önemli bir ibadet olarak vurgulanmıştır.

Bilerek oruç bozmanın cezası konusunda halk arasında 61 gün oruç tutulması gerektiği şeklinde yaygın bir inanış vardır. Ancak bu bilgi doğru değildir. Orucunu özürsüz ve nedensiz bozan kişiler, kefaret ödemek zorundadır. Kefaret gerektiren durumlar şunlardır:

Bilerek yiyip içmek
Cinsel ilişkiye girmek
Ramazan’da, kaza gerektiren bir şey yaparak orucunu bozan kişinin, aynı şekilde başka bir gün de bu fiili bilerek tekrar etmesi
Sigara içmek
Gıybet, sürme çekmek ve kan aldırmak gibi orucu bozmadığı bilinen işlerden sonra orucun bozulduğunu sanarak yiyip içmek
Sakız çiğnemek

Kefaret Gerektirmeyen Durumlar

Bilerek oruç bozup kefaret gerektirmeyen bazı durumlar da bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:

Bir kadın orucunu kasten bozar ve daha sonra o gün iftardan önce adet olursa kefaret gerekmez.
Orucunu bilerek bozduktan sonra, o gün içinde bayılan veya oruç tutamayacak kadar hastalanan kişi kefaret ödemez.
Ciddi bir tehdit ile orucu bozdurulan kişiye kefaret gerekmez.
Susuzluktan hastalanacak veya ölebilecek duruma gelen kimse orucunu bozabilir ve bu durumda kefaret gerekmez.
İğne olduktan sonra yiyip içse de kefaret gerekmediği gibi, kâğıt, taş, pamuk, ot, pişmemiş pirinç gibi ilaç veya gıda olmayan bir şeyi bilerek yutmak da kefaret gerektirmez.

Kefaretin Uygulanışı

Fıkıh kitaplarında belirtildiğine göre, özürsüz olarak bilerek başlanan orucun bozulması durumunda kaza ve kefaret gerekir. Kefaret, ya iki ay üst üste oruç tutmak ya da bir köle azad etmek veya altmış fakir doyurmak şeklinde yerine getirilir. Bir günlük oruç bozma suçu, altmış bir gün art arda oruç tutma cezasıyla cezalandırılması gerektiği şeklindeki inanış ise Kur'an'ın temel prensiplerine aykırıdır. Oruç kefareti, farz değil sünnettir.

Peygamber Efendimiz, orucu bilerek bozan kişiye Kur'an'da hatayla adam öldürene belirlenen cezaya denk bir kefaret belirlemiştir. Ayrıca, kefaretin bir köle azat etmek veya bir deve kurban kesme olduğu rivayetleri de bulunmaktadır. Kur'an-ı Kerim'de, her ne nedenle olursa olsun, oruç yiyene veya namaz kılmayana bir ceza belirlenmemiştir. Oruca niyet etmeyen ve oruç tutmayan kişiye kefaret gerekmediği de belirtilmiştir.

Sonuç olarak, orucu herhangi bir sebep olmadan bozan kişinin, o orucu kazâ etmesi gerekmektedir. Ramazan ayında mazeretsiz oruç tutmamak haram olup büyük günah sayılmaktadır.